Każdy człowiek ma niepowtarzalne charakterystyki psycholo-giczne, m.in. temperamentu i rozwijającej się na jego podsta-wie osobowości. Poprzez różne natężenie tych charakterystyk powstaje zjawisko różnic indywidualnych, które ukazuje, że osoby należące do tej samej populacji różnią się od siebie zachowa- niem, cechami fizycznymi czy psychicznymi. Różnice te zauważalne są w wielu obszarach życia, także w życiu zawodowym.
JA SŁUŻBOWE A TEMPERAMENT Temperament to cechy przejawiające się w zachowaniu i jedna z cech składowych osobowości. Cechy temperamentalne są widoczne i obec- ne już w okresie niemowlęcym. Z temperamentem się rodzimy i jego cechy są na przestrzeni życia względnie stałe, choć nie oznacza to, że niezmienne. Cechy te mają za zadanie regulowanie zachowania czło- wieka w taki sposób, aby poziom jego funkcjonowania był optymalny. Przykładem może być to, jak jedne osoby będą szukać stymulacji, wra- żeń, a inne będą tego samego unikać, aby czuć się dobrze, czy optymal- nie funkcjonować, znajdować się w oknie tolerancji. Dzięki dopasowaniu
poziomu stymulacji (płynącej ze środowiska lub wynikającej z działań) do możliwości jej przetwarzania, osoba funkcjonuje zdrowo pod wzglę- dem psychicznym i fizycznym. Te fakty mają przełożenie na obszar za- wodowy człowieka. Tłumaczą one, dlaczego np.: jedni pracując w obli- czeniach i logistyce, są skoncentrowani i czują się w porządku, a inni przy dłuższym czasie poświęconym na liczenie, chcą jak najszybciej od tego odejść i zmienić formę wykonywania działania. Co na to wpływa? Regulacyjna teoria temperamentu polskiego badacza Jana Strelaua (2006) idealnie przedstawia to, jak temperament i jego cechy mogą wpływać na nasze preferencje, zachowania i wybory zawodowe. Badacz ten wyróżnił 6 cech temperamentu: 1. ŻWAWOŚĆ tendencja do szybkiego reagowania, do utrzymy-
wania wysokiego tempa aktywności i do łatwej zmiany z jednego zachowania w inne. Osoby żwawe będą, dla przykładu: szybciej pra- cować (co nie znaczy lepiej!), będą zdolne wykonywać kilka rzeczy naraz, zdążać zazwyczaj łapać spadające rzeczy, a także elastycznie zmieniać swoje plany.
2. PERSEWERATYWNOŚĆ tendencja do utrzymywania i po- wtarzania przez jednostkę danego zachowania, pomimo ustania działania bodźca lub sytuacji wywołujących to zachowanie. Osoby perseweratywne będą skłonne do dogłębnej, drobiazgowej anali- zy sytuacji, wielokrotnego wracania do już zakończonego tematu, przedłużonego przeżywania emocji czy koncentracji na przeszłych projektach, opiniach, wydarzeniach.
3. WRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA zdolność do reagowania na bodźce zmysłowe o małej wartości stymulacyjnej. Osoby wrażliwe sensorycznie będą czujne, spostrzegawcze, wrażliwe na wrażenia zmysłowe, dostrzegające drobne bodźce.
4. REAKTYWNOŚĆ EMOCJONALNA tendencja do intensywnego reagowania na bodźce wywołujące emocje, wyrażająca się w dużej
Natalia Ziopaja
Psycholożka, psychoedukatorka, interwentka kryzysowa. Od lat działa w Internecie na rzecz promocji zdrowia psychicznego, prowadząc edukacyjny profil Psychologicznych Ciekawości. Wplata wiedzę o zdrowiu psychicznym do codziennego funkcjonowania.
Różnice indywidualne w pracy. Jakie znaczenie ma temperament w ja służbowym Od czasów starożytnych różnice między ludźmi były przedmiotem rozważań uczonych. W dzisiejszych czasach wciąż często zadajemy sobie pytania typu: Czemu on tyle może wytrzymać? , Jak ona to mogła dostrzec? , Jak taka praca nie jest dla niej nudna? . Z odpowiedzią przychodzą różnice indywidualne, o których z biegiem czasu wiemy coraz więcej.
RYNEK PRACY PRZEWODNIK PRACODAWCY 2021/202214